ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ

Μυστικές παρακολουθήσεις στο Λονδίνο μετά τα Οκτωβριανά

Του Γιάννη Πεγειώτη Εκπαιδευτικού Από τη Cyprus Autonomy Committee στην Κυπριακή Επιτροπή (Cyprus Affairs Commitee) Ο Δώρος Αλάστος και ο Ιερόθεος Κυκκώτης Οι «ιχνηλάτες» Τερεζόπουλος, Αshmore και Kell Τα τελευταία χρόνια επιχείρησα μια εμβάθυνση στις διαφωτιστικές εκστρατείες των Ελλήνων Κυπρίων του Λονδίνου και της Μεγάλης Βρετανίας γενικότερα. Αναπόφευκτα επιχείρησα και μια στοιχειώδη ιχνογράφηση της δράσης και των ενεργειών της CyprusAutonomy Committee και της κατοπινής υπερδραστήριας και με οργανωμένη παρέμβαση στη Βουλή των Κοινοτήτων, Cyprus Affairs Committee. Σε όλα τα ίχνη των δυο αυτών επιτροπών συναντούσα  δυο μορφές εμβληματικές, τον Εύδωρο Ιωαννίδη (το γνωστό σε όλους Δώρο Αλάστο) και τον Αρχιμανδρίτη Ιερόθεο Κυκκώτη. Από κοντά τους, σκιά, οι μυστικές και άλλες αστυνομικές υπηρεσίες. Ένα δίκτυο ολόκληρο σε επικοινωνία με την Κύπρο, την αποικιοκρατική Αστυνομία και με το Υπουργείο Αποικιών... Από τη μελέτη εκατοντάδων κειμένων που έχουν αποχαρακτηρισθεί και φέρουν ημερομηνίες μετά το 1930 έχουμε καταλήξει σε μια σειρά πρώτων συμπερασμάτων όσον αφορά τις παρακολουθήσεις και την εκ του σύνεγγυς εποπτεία των δραστηριοποιούμενων Ελλήνων της Κύπρου από τα χρόνια του 1930 στη Βρετανία και σε χώρες της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Ας παρακολουθήσουμε τις διαδρομές των παρακολουθήσεων και των καταγραφών από τις Βρετανικές Αρχές. Οι φάκελοι Doros Alastos (Evdoras Ioannides)  και Ierotheos Kykkotisήταν σίγουρα πλήρεις αναφορών. Ανάμεσα στους αξιωματικούς που μεριμνoύσαν γι’ αυτό, ήταν και ο αξιωματικός σύνδεσμος για τους Κύπριους του Λονδίνου που δρούσε σύμφωνα με τα έγγραφα από το 1937 στο Λονδίνο εποπτεύοντας τις δραστηριότητες.  Αξιωματικός Σύνδεσμος για τους Κυπρίους του Λονδίνου Dorland  House 14-16 LowerRegent Street Λονδίνο, S.W1. 24 Νοεμβρίου 1937 Απόρρητο Κύριε, Αναφορικά με την επιστολή σας της 8ης Νοεμβρίου, 1937, σχετικά με τη Βρετανική Χριστιανική Κυπριακή Αδελφότητα του Λονδίνου, λαμβάνω την τιμή να αναφέρω ότι έγιναν δυο συνεδρίες της Επιτροπής, την 26η Οκτωβρίου και την 3η Νοεμβρίου 1937, στο πρεσβυτέριο της ελληνικής εκκλησίας, Moscow Road Bayswater, London, W.2 2. Στις προαναφερθείσες συνεδρίες λήφθηκαν οι ακόλουθες αποφάσεις:- (δ) (1) Οτι ο κ. Ιερόθεος Κυκκώτης διορίζεται προσωρινά γραμματέας της Βρετανικής Χριστιανικής Κυπριακής Αδελφότητας με μισθό £3-0-0 την εβδομάδα. [...] Ο κ. Ιερόθεος Κυκκώτης έφθασε σ' αυτή τη χώρα πριν από περίπου 16 μήνες. Είναι χειροτονημένος διάκονος της Ελληνικής Εκκλησίας. Τους τελευταίους δυο ή τρεις μήνες, δίδασκε ελληνικά δωρεάν σε νεαρά κυπριόπουλα στο οίκημα της Αδελφότητας, Διαμένει στον αριθμό 1 Forty Hill House, Forty Hill Enfield Middlesex, το σπίτι του αδελφού του κ. Εύδωρου Ιωαννίδη, ο οποίος είναι ο γραμματέας της Κυπριακής Επιτροπής για την αυτονομία της Κύπρου και ένας απο τους ηγέτες των κομμουνιστών. Ο κ. Κυκκώτης μου είπε κάποτε ότι προσπαθούσε να αναμορφώσει τον αδελφό του. Είναι αντιληπτό ότι ο κ. Ιερόθεος Κυκκώτης απελάθηκε από την Ελλάδα για πολιτικούς λόγους. Πολύ λίγα είναι γνωστά σχετικά με τη ζωή του στην Κύπρο, αλλά είναι μάλλον γνωστός σ' εσάς. Είναι αναμφίβολα καλα μορφωμένος και ικανός άνθρωπος. [...] Λαμβάνω την τιμή να είμαι, Κύριε, Ευπειθής υμών θεράπων, Σ.Κ.Τερεζόπουλος, Αξιωματικός Σύνδεσμος Προς τον Αποικιακό Γραμματέα Λευκωσία, Κύπρος Στα ίχνη των δυο αδελφών που δραστηριοποιούνταν από τα χρόνια του 1930 στο Λονδίνο για τα δίκαια και την αυτοδιάθεση της Κύπρου βρίσκεται και μια σημαντική μορφή της εν Κύπρω αστυνόμευσης, ο Αρχιαστυνόμος Ashmore, μυθική παρουσία στην καταδίωξη των φυγόστρατων και φυγόδικων ιδιαίτερα του Τζιεμάλ Μίτα κατά το 1945 και 1946. ΟAshmore ήταν δεινός συλλέκτης πληροφοριών, οργανωτής δικτύων και ικανός επιχειρησιακός πιθανόν με τη σπάνια δυνατότητα των αναπροσαρμογών στρατηγικής επί του πεδίου διερεύνησης. Αυτή η αυθεντία στις καταδιώξεις συντάσσει απόρρητες αναφορές για τα δύο αδέλφια. Το απόρρητο έγγραφο της 21ης Δεκεμβρίου του 1937 ομιλεί από μόνο του.  Μετάφραση  Απόρρητο  ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΚΥΚΚΩΤΗΣ ΕΚ ΜΟΥΤΟΥΛΛΑ  Αυτός ο άνθρωπος είναι διάκονος της Εκκλησίας της Κύπρου και είναι Βρετανός Υπήκοος, κάτοχος Πιστοποιητικού Βρετανικής Υπηκοότητας υπ' αριθμό 28115. Απελάθηκε από την Ελλάδα και έφτασε στην Κύπρο, στις 19 Σεπτεμβρίου 1936, έφυγε για την Αγγλία προς το τέλος Οκτωβρίου 1936 για να ακολουθήσει περαιτέρω σπουδές στη θεολογία και να μπει τελικά σε Αγγλικό Πανεπιστήμιο. Ενώ ήταν στην Αθήνα είχε κατηγορηθεί ως κομμουνιστής και απελάθηκε από την Ελλάδα, όπου απασχολείται ως φοιτητής θεολογίας. Είναι γνωστό, όμως, ότι αυτή ήταν μια φτιαχτή κατηγορία και ο Κυκκώτης δεν ενδιαφέρεται στ' αλήθεια για τον κομμουνισμό. Ενώ ήταν στην Αθήνα, ήταν ο ανταποκριτής της κυπριακής εφημερίδας «Ελευθερία» και επέδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για το Αρχιεπισκοπικό ζήτημα. Λίγο μετά την απέλαση του από την Αθήνα, δικάστηκε ερήμην στην Αθήνα και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 3 χρόνων και πρόστιμο 60,000 δραχμών για τη δημοσίευση δυσμενούς κριτικής στην εφημερίδα «Ελευθερία» εναντίον της Δικτατορίας του καθεστώτος Μεταξά. Είναι αδελφός του γνωστού κομμουνιστή ταραχοποιού Εύδωρου Ιωαννίδη εκ Μουτουλλά και τώρα στο Λονδίνο, ο οποίος αποτελεί θέμα του φακέλου C.S.Μ.Ρ. Νο. «Απόρρητο» 1348/36. J.H. Asmore Βοηθός Αρχιαστυνόμος  21η Δεκεμβρίου 1937  Το έτος 2007 ο γνωστός ερευνητής Κλείτος Ιωαννίδης στο σημαντικό έργο του «ΔΩΡΟΣ ΑΛΑΣΤΟΣ- Ο πνευματικός άνθρωπος ο Εθνικός αγωνιστής» αναφέρθηκε και στην παρακολούθηση του Εύδωρα Ιωαννίδη από τις μυστικές υπηρεσίες αποκαλύπτοντας ακόμη ένα «ιχνηλάτη» των Υπηρεσιών Ασφαλείας, τον Colonel Sir Vernon Kell. Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κλείτος Ιωαννίδης αποκαλύπτοντας και ένα πολύ σημαντικό άγνωστο έγγραφο: « Για τις πολιτικές δραστηριότητες του ο Εύδωρος Ιωαννίδης βρισκόταν υπό στενή παρακολούθηση των Άγγλων, οι οποίοι του είχαν και ειδικό φάκελο στα αρχεία των μυστικών υπηρεσιών. Χαρακτηριστικό δείγμα είναι το πιο κάτω, όταν ιδρύθηκε η Επιτροπή Κυπριακής Αυτονομίας: 75/Cyprus/1/D59 Box No 500 Parliament Street, Β.Ο., London, SW1 29th June 1937 Dear Howard, The attached is a translation of a Greek circular setting out the objects of the newly-started Cypriot Committee for the Autonomy of Cyprus of which, as you will see, the well known communist, Evdoros IOANNIDES is secretary. The offices are at his private address. We have no record of Kostas LABITHIOTIS. Yours sincerely, Colonel  Sir Vernon Kell. F.J. Howard, Esq., OBE, Colonial Office Copy to Cyprus Για το Colonial Office ο Εύδωρος Ιωαννίδης υπήρξε πάντοτε ο επικίνδυνος ριζοσπάστης κομμουνιστής». Η δραστηριοποίηση των Ελλήνων της Κύπρου στο Λονδίνο και τη Μεγάλη Βρετανία από το 1930 μέχρι το 1960 αποτελεί ένα ενδιαφέρον πεδίο έρευνας. Ποικίλα διδάγματα μπορούν να αντληθούν από την ένταξη τους στη Βρετανική κοινωνία και στην πολιτική σκηνή, στις θεωρητικές ζυμώσεις της εποχής στους χριστιανικούς συνδέσμους της Μεγάλης Βρετανίας, στους χώρους της Χριστιανικής και της αριστεράς διανόησης, στο Εργατικό κόμμα και στο Κοινοβούλιο. Όλη αυτή η υπερδραστηριότητα η γόνιμη τους παρουσία είχε ως επίκεντρο τον Δώρο Άλαστο και τον Ιερόθεο Κυκκώτη. Γι΄αυτό και η στοχοποίηση και οι παρακολουθήσεις. ΥΓ. Το κείμενο αυτό στηρίχτηκε στην έρευνα του Θεοχάρη Σταυρίδη, στο έργο του Κλείτου Ιωαννίδη για το Δώρο Άλαστο σε μια σειρά από συζητήσεις με τον ερευνητή Κωστή Κοκκινόφτα και στην προσωπική έρευνα για το Δώρο Άλαστο που ξεκίνησε από το 1983. Τα τελευταία πέντε χρόνια σε συνεργασία με παλαιοβιβλιοπωλείο στο Kental μπόρεσα να μελετήσω όλα σχεδόν τα αγγλόφωνα βιβλιάρια της Cyprus Autonomy Committee  και τηςCyprus Committee. Με τον τρόπο αυτό μπόρεσα να αξιολογήσω εν μέρει τις πολλαπλές μάχες των Εθνοκεντρικών αγωνιστών του Λονδίνου ιδιαίτερα του Δώρου Άλαστου, ο οποίος ουδέποτε υπήρξε εθνομηδενιστής και αγωνίστηκε με πάθος και ζηλευτή αρχαιομάθεια για την αυτονομία και κατόπιν για την αυτοδιάθεση της Κύπρου.

ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΠΑΛΑΙΟΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΤΩΝ ΗΠΑ

            

Μνήμη Στέλιου Κυριακίδη. Έρευνα σε παλαιοβιβλιοπωλεία των ΗΠΑ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΕΓΕΙΩΤΗ*

Ο Στέλιος Κυριακίδης είναι μια μορφή μυθική για όλους τους Έλληνες και ιδιαίτερα της Κύπρου. Μορφή γιγάντια του Κυπριακού,, Ελλαδικού, Βαλκανικού και διεθνούς αθλητισμού για δεκαετίες στα γήπεδα και τις ποικίλες διαδρομές μαραθωνίου.
Με την ευκαιρία των Λεμεσίων επιχειρούμε την παρουσίαση δύο σπάνιων αφιερωμάτων στο μεγάλο αυτό αθλητή του ΓΣΟ που αποκαλύψαμε μετά από έρευνα σε παλαιοβιβλιοπωλεία των ΗΠΑ. Πρώτα το περιοδικό LIFE το οποίο αφιερώνει μια τεράστια φωτογραφία- πορτρέτο του νικητή του μεγάλου Μαραθωνίου της Βοστώνης του 1946. Μαζί και η ιστορική φωτογραφία του τερματισμού του. Το περιοδικό LIFE της 6 Μαΐου αφιερώνει τρεις σελίδες για τον μεταπολεμικό Μαραθώνιο της Βοστώνης με τίτλο: «BOSTON MARATHON-Greek flies from Athens to win distance race».
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει έξι φωτογραφίες και ένα ενδιαφέρον σχετικά σύντομο κείμενο. Αναφέρει ο ρεπόρτερ: « Στο Hopkinton της Μασαχουσέτης 116 δρομείς μεγάλων αποστάσεων ξεκίνησαν να τρέχουν το Μαραθώνιο της Βοστώνης, τη σκληρότερη αυτή διαδρομή που καλύπτει 26 μίλια και 385 υάρδες σκληρού δρόμου μέσα στο κέντρο της Βοστώνης. Ανάμεσα στους αθλητές της αφετηρίας και αρκετοί παλαιοί αθλητές διότι το τρέξιμο μαραθωνίου δρόμου είναι άθλημα των βετεράνων.
Ήταν εκεί ο Clarence DeMar πενήντα επτά ετών που κέρδισε επτά φορές από το 1911. Ήταν ο John Kelley που κέρδισε δυο φορές προηγουμένως και ο Cerard Cote ένας Γαλλοκαναδός που κέρδισε τρεις φορές μέχρι τώρα το Μαραθώνιο της Βοστώνης. Αλλά από όλους τους δρομείς η πλέον δραματική φιγούρα στη κούρσα ήταν ένας συναισθηματικός, εκφραστικός Έλληνας, τριάντα πέντε ετών με το όνομα Στυλιανός Κυριακίδης.
Ο Κυριακίδης είναι ο πρωταθλητής μαραθωνίου της Ελλάδας, των Βαλκανίων, της Ουγγαρίας και της Αιγύπτου και κατέχει το ρεκόρ για την κλασική διαδρομή από το Μαραθώνα στην Αθήνα. Ταξίδεψε αεροπορικώς από την Αθήνα για να κερδίσει το Μαραθώνιο της Βοστώνης ελπίζοντας να δημοσιοποιήσει την τραγωδία της πεινασμένης του χώρας και να συγκεντρώσει ένα φορτίο τροφίμων. Στην αρχή ξεκίνησε όγδοος και ανέβαινε θέσεις αργά, αργά. Κοντά στο τέλος ακολουθούσε τον John Kelley. Με ένα γρήγορο σπριντ προσπέρασε τον Kelley και φωνάζοντας «Για την Ελλάδα» έκοψε το νήμα του τερματισμού, κερδίζοντας με χρόνο 2 ώρες 29 λεπτά και 27 δευτερόλεπτα».
Η μεγάλη νίκη του Στέλιου Κυριακίδη, μεγάλου αθλητή της Λεμεσού ταξίδεψε σε πάμπολλα περιοδικά και εφημερίδες σε ολόκληρη την Αμερικανική Ήπειρο. Ήταν η νίκη του ήθους και της θυσίας για την πατρίδα. Ένας Έλληνας αθλητής βασανισμένος από την πείνα στην Κατοχή κέρδισε τους άρτια προπονημένους αμερικανούς αθλητές και ιδιάιτερα τον χαρισματικό δρομέα John Kelley, αδιαφιλονίκητο φαβορί εκείνης της κούρσας.
Στην έκδοση αυτή φιλοξενούμε ένα πολύ όμορφο κείμενο του επιφανούς χρονογράφου Πόλυ Ιερωνυμίδη από το βιβλίο του »Σκίτσα Ζωής». Το κείμενο αυτό εικονογραφεί περίτεχνα ένα λεμεσιανό πορτρέτο του αθλητή της Λεμεσού Στέλιου Κυριακίδη και παρουσιάζει με γλαφυρότητα και ομορφιά το μετακατοχικό του πέρασμα από την πόλη μας.
«Ήταν ο Βαλκανιονίκης πρωταθλητής!
Γυρνάμε του ημερολογίου τα φύλλα μερικές δεκάδες χρόνια στο παρελθόν για ένα της μνήμης φρεσκάρισμα.
Εκεί στου κεντρικού μας δρόμου, Αγίου Ανδρέου, τα στενά καλντερίμια οι παλιοί Λεμεσιανοί συναντούσαν κάθε μέρα ένα άντρα μέτριου αναστήματος, σφιχτοδεμένο να κρατάει χαρτιά, φάκελα και λοιπά έντυπα, να περπατάει γοργά καλημερίζοντας με ευγένεια τους περαστικούς ....
Αν κάποιος γνωστός του τύχαινε να τον συναντήσει κι' αντήλλασαν κουβέντες περισσότερες θα πιστοποιούσαν οι ακούοντες ότι πρόκειται περί Ελλαδίτη επισκέπτη. Πέρασαν μερικές μέρες για να πληροφορηθεί το φιλοπερίεργο κοινό ότι ο ζωηρός περιπατητής ήταν ο δοξασμένος Βαλκανιονίκης αθλητής Στέλιος Κυριακίδης. 'Ηρθε απ' την Αθήνα μετά την απελευθέρωση από τους Γερμανούς και προσελήφθη σε κάποιο γραφείο ως κλητήρας και συνάμα γυμναζόταν στο ΓΣΟ, στο αγαπημένο του, όπως έλεγε, στάδιο που με τα χρώματα του συλλόγου έτρεχε στην Αθήνα, στις Βαλκανικές χώρες και νικούσε.
Πέρασε κατοχή, πείνα και στερήσεις αλλά δεν παράτησε τον αθλητισμό. Θυμούμαστε που έλαβε μέρος εδώ στη Λεμεσό σε Παγκύπριους αγώνες και πρώτευσε στους μεγάλους δρόμους και στο Μαραθώνιο.
Όταν του προσέφεραν τα έπαθλα ευχαρίστησε και απευθυνόμενος στους νέους τους παρώτρυνε να γυμνάζονται και να αγωνίζονται για τη δική τους υγεία και της πατρίδας μας τη δόξα.
Τον άλλο χρόνο στα 1946 τούτο το «χωριατόπαιδο» απ' το Στατό της Πάφου ήρθε πρώτο στο διεθνή Μαραθώνιο της Βοστώνης και όταν η είδηση μεταδόθηκε από ραδιόφωνο της Αθήνας πολλοί Λεμεσιανοί φίλαθλοι δάκρυσαν από συγκίνηση.
Όταν ξανάρθε στην Κύπρο και τον γνωρίσαμε καλά στο ξενοδοχείο «Κοντινεντάλ» όπου έμενε, διαπιστώσαμε πόσο εγκρατής και ασκητικός ήταν, πόσο σεμνό και πιστός λάτρης του αθλητικού ιδεώδους. Βίωσε της φυλής τα ιδανικά και αγωνίστηκε με ευγένια και ήθος για τον κότινο της νίκης και του Ηρακλή τ’ αγρίλι».

TIME ΚΑΙ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ

Μνήμη Στέλιου Κυριακίδη

 ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΕΓΕΙΩΤΗ*
)
Το περιοδικό Time και ο μεγάλος μαραθωνοδρόμος. Χρόνος: 2 ώρες, 29 λεπτά και 27 δευτερόλεπτα Δύο λεπτά μπροστά από τον Κέλλυ και επτά από τον Κοτι

Στο προηγούμενο αφιερωματικό κείμενο παρουσιάσαμε το εκτενές πορτρέτο τριών σελίδων που αφιέρωσε το μεγάλης κυκλοφορίας αμερικάνικο περιοδικό LIFE στο νικητή του Μαραθωνίου της Βοστώνης Στέλιο Κυριακίδη.

Σε αυτό το κείμενο θα παρουσιάσουμε το αφιέρωμα του άλλου μεγάλου ειδησεογραφικού περιοδικού του TIME το οποίο στο τεύχος της 29ης Απριλίου 1946 φιλοξενεί μια όχι και τόσο γνωστή φωτογραφία του Διεθνούς Πρακτορείου Ειδήσεων Associated Press. Ο Στέλιος Κυριακίδης δαφνοστεφανωμένος και ευτυχής.

Το Κείμενο που ειδησεογραφικά καλύπτει τη νίκη του Κυριακίδη φέρει τον τίτλο «Για την Ελλάδα» (For Greece) και αναφέρει τα παρακάτω: « Οι άνδρες που τρέχουν τον είκοσι έξι μιλίων Μαραθώνιο της Βοστώνης κάθε χρόνο στην ημέρα του Πατριώτη έχουν ποικιλία κινήτρων. Τουλάχιστον ένας με βάρος διακόσιων λίτρων (200-pounder) τρέχει για να μειώσει το βάρος του. Ο Στυλιανός Κυριακίδης έτρεξε την προηγούμενη εβδομάδα επειδή είναι Έλληνας.

Ο Στυλιανός είναι ένας τριανταπεντάχρονος εισπράκτορας λογιαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος που επέζησε μέσα από την μιζέρια του πολέμου στην Αθήνα και κατέχει τον τίτλο του Πανελλήνιου πρωταθλητή Μαραθώνιου.

Πριν ένα χρόνο είχε την εξής ιδέα:

« Μια ελληνική θριαμβευτική νίκη στα πενήντα χρόνια του Μαραθώνιου της Βοστώνης μπορεί να προβάλει δραματικά το αγωνιζόμενο του έθνος και να κερδίσει βοήθεια για τους πεινασμένους ανθρώπους της χώρας του.

Καλύπτοντας διπλά τις εισπρακτικές περιοδείες του κέρδισε χρόνο για να δυναμώσει τα πόδια του με τρέξιμο δώδεκα μιλίων στα Πελλοπονησιακά λιθόστρωτα. Η οικογένεια του έκαμε θυσίες για να δυναμώσει σωματικά. « Κάποιες φορές έτρωγα κρέας ενώ η γυναίκα μου έτρωγε μπιζέλια». Όταν έφτασε στη Βοστώνη, οι αθλητικογράφοι τον θεώρησαν ως ένα καλό θέμα για ιστορία στα περιοδικά και τις εφημερίδες. Κανένας όμως δεν σκέφτηκε ότι έχει οποιαδήποτε πιθανότητα απέναντι στον αγωνιζόμενο πρωταθλητή Johny Kelley ή τον τρείς φορές νικητή του Μαραθωνίου του Μοντρεάλ Gerard Cote.

Το πρωί της κούρσας, ο Στυλιανός έλαβε ένα γράμμα από την Αθήνα από την τριών ετών κορούλα του Ελένη η οποία τον διέταζε να κερδίσει. Πάνω από τους λόφους και μέσα από τη δεντρόφυτη διαδρομή του Άσλαντ, του Φράμινγκαμ, του Νάτιγκ και του Γουέλλεσλεϊ έτρεξε όπως δεν έτρεξε ποτέ ξανά. Όταν προσέγγισε τη γραμμή του τερματισμού στο κέντρο της Βοστώνης, στην οδό Εξετερ ήταν δυο λεπτά μπροστά από τον Κέλλυ και επτά λεπτά από τον τρίτο Κοτί Χρόνος: Δυο ώρες 29 λεπτά και 27 δευτερόλεπτα.»

Αυτό το λιτό και συνάμα εντυπωσιακό κείμενο του περιοδικού Time εικονογραφεί το θρίαμβο του μεγάλου αθλητή του Γ.Σ.Ο, της Λεμεσού, της Κύπρου και της Ελλάδος.

Αυτός ήταν ο Στέλιος Κυριακίδης ο δικός μας άνθρωπος από το Στατό της Πάφου που στηρίχτηκε ως αθλητής στην αθλητομάνα Λεμεσός από το Γ.Σ.Ο και το ευγενή Βρετανό ιατρό Τσέβερτον. Ο αθλητής που στο ντεμπούτο του ως αθλητής του Γ.Σ Ολύμπια του 1933 νίκησε στα 5000 και 10000 μέτρα. Την ίδια χρόνια είναι δεύτερος στους Πανελλήνιους και κερδίζει δικαία την προσοχή και τη στήριξη του μεγάλου προπονητή της Εθνικής Ελλάδος Σίμιτσεκ, του μεγάλου αγωνιστικού του ευεργέτη.

Η συνέχεια είναι λαμπερή: Τέσσερις φορές πρώτος Βαλκανιονίκης στον Μαραθώνιο (1934, 1936, 1937, 1939). Δύο φορές Βαλκανιονίκης στα 10000 μέτρα (1934, 1936). Κάτοχος Πανελλήνιων ρεκόρ στο Μαραθώνιο στα 10000 και στα 5000 μέτρα. Δυο συμμετοχές στους Ολυμπιακούς αγώνες (11ος στο Βερολίνο το 1936 και 18ος στο Λονδίνο το 1948). Δεκάδες φορές πρωταθλητής Κύπρου και Ελλάδος σε πέντε αγωνίσματα.

Μα πάνω από όλα εκείνη η ξερακιανή θυσιαστική νίκη της Βοστώνης με τη βοήθεια του Θεού και για το χατίρι της Ελλάδας, του λαού της και των πεινασμένων αθλητών της. Όταν οι αθλητικογράφοι του πρότειναν να μην τρέξει λόγω της ισχνής σωματικής του κατάστασης απάντησε:

«Νομίζω πως έχω αρκετή δύναμη, αν όχι στα πόδια... τότε εδώ τουλάχιστο, στην ψυχή μου. Ήρθα με σκοπό να τρέξω για την Ελλάδα, την πατρίδα μου. Θα τρέξω πάει τελείωσε, ότι θέλει ο Θεός, εύχομαι να έρθω πρώτος, να νικήσω.»

Στον τερματισμό μετά τις πρώτες ανάσες της νίκης μίλησε με τη φωνή της καρδιάς και του φιλότιμου των Ελλήνων της Κύπρου:

« Έδωσα τον καλύτερο εαυτό μου για την Ελλάδα. Και αυτό που έδωσα σήμερα ήταν ακόμα καλύτερο από ότι πίστευα. Ο αγώνας τελείωσε αλλά η δική μου δουλειά τώρα αρχίζει. Θα γυρίσω τη χώρα για να εκπληρώσω την αποστολή μου, να μαζέψω όση περισσότερη βοήθεια μπορώ για τους συμπατριώτες μου. Ευτυχώς που κέρδισα και τώρα μπορώ να αναλάβω αυτή την αποστολή. Αν δεν είχα κερδίσει θα είχα πεθάνει.»

«Έχω δει ανθρώπους να πεθαίνουν, έχω δει αθλητές να πεθαίνουν γιατί δεν είχαν την κατάλληλη διατροφή και τα φάρμακα που χρειάζονταν. Θα το λεω όπου σταθώ κι’ όπου βρεθώ. Μέρα νύκτα, δεν έχει σημασία. Δεν θα κοιμάμαι αν αυτό θα βοηθήσει. Περισσότερο και από τη νίκη επιθυμώ να επιστρέψω στην πατρίδα μου ένα καράβι γεμάτο τρόφιμα, φάρμακα, ρουχισμό, ακόμα και αθλητικό εξοπλισμό για τους νέους.»

Αυτός ήταν ο παππούς μας Στυλιανός Κυριακίδης γεννηθείς το 1910 στα Στατό της Πάφου.

Αυτό ήταν το μεγάλο αγκωνάρι του Γ.Σ.Ο και της Εθνικής Ελλάδος από το 1934 μέχρι το 1950. Αυτή είναι μια μεγάλη καύχηση της πόλης μας, της φιλάδελφης και πονετικής Λεμεσού.

Υ.Γ Εκτός από τη βιβλιογραφική έρευνα την έρευνα, σε παλαιοβιβλιοπωλεία των ΗΠΑ πολύ μας βοήθησε στα δυο αφιερώματα το βιβλίο «1910-1987, Αφιέρωμα στον Στέλιο Κυριακίδη» που εξέδωσε το Σωματείο Ερασιτεχνών και Βετεράνων Αθλητών «Στέλιος Κυριακίδης» που εκδόθηκε το 2007. Σε όσους συνέβαλαν σε αυτή την έκδοση αξίζει έπαινος μέγας.

*Εκπαιδευτικός - Ερευνητής

Αφήστε ένα σχόλιο

• Υποχρεωτiκά πεδία *

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΙ Η ΚΥΠΡΟΣ

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καί ἡ Κύπρος

Μία πρώτη προσέγγιση

τοῦ

κ. Γιάννη Πεγειώτη, ἐκπαιδευτικοῦ.

Ἡ Κύπρος, ὁ Ἀπ. Βαρνάβας

καί ἡ μεταστροφή τοῦ Σαύλου

Ὁ

Ἀπόστολος Παῦλος, ὁ χαλκέντε

-

ρος φωτιστής τῆς Εὐρώπης καί

τῆς Ἀνατολῆς ἦταν ἔμμεσα συνδε

-

δεμένος μέ τήν Κύπρο καί τούς Κυπρίους.

Πρωταρχική καί κορυφαία ἡ

σύνδεσή του μέ τόν Ἀπόστολο

Βαρνάβα, παλαιό του γνώριμο

καί συνοδοιπόρο στίς ὁδούς τῆς

νεανικῆς μελέτης στίς ἐπιφανεῖς

σχολές καί τά διδακτήρια τῆς

ἐποχῆς.

Ὁ βιογράφος τοῦ Ἀποστόλου

Βαρνάβα, Κώστας Μυριανθέ

-

ας, ἀναφέρει: «Γνωρίζουμε πώς

ὁ Βαρνάβας μας ἦτο φίλος καί

συμμαθητής μέ τόν Σαῦλο ἀπό

τήν Ταρσό. Ὁ Βαρνάβας πολλές

φορές προσπάθησε νά γνωρίσει

τόν Σαῦλο μέ τόν Χριστό. Μά

ἐστάθη ἀδύνατο. Ὁ Σαῦλος ἦτο

χαρακτήρας ἄκαμπτος. Ἔμενε

προσκολλημένος στό ὄστρακο,

γύρω στόν Μωσαϊκό νόμο...».

Ὁ Υἱός τῆς Παρακλήσεως, ὁ

Βαρνάβας ὁ Κύπριος, παρα

-

στάθηκε στόν Ἀπόστολο Παῦλο καί στίς κρί

-

σιμες στιγμές τῆς μεταστροφῆς του, τίς ἡμέ

-

ρες ἐκεῖνες, τίς μετά τήν ἐπίσκεψη τοῦ Κυρίου

στόν δρόμο πρός τή Δαμασκό καί τό φοβερό:

«Σαούλ, Σαούλ, τί μέ διώκεις; Σκληρόν σοί

πρός κέντρα λακτίζειν». Ἡ μεταστροφή τοῦ

Ἀπ. Παύλου δέν ἔγινε ἐξ’ ὑπαρχῆς πιστευ

-

τή ἀπό ὅλους ἀνεξαίρετα τούς χριστιανούς.

Ἰδιαίτερα ὅσοι τόν γνώριζαν καί ἔζησαν

τόν Ἰουδαϊκό ζῆλο ἔναντι τῶν πρώτων χρι

-

στιανῶν καί τοῦ Πρωτομάρτυρα Στεφάνου.

Ἀντιμετώπισαν ἀρκετοί μέ σκεπτικισμό ὅσα ὁ

Ἀνανίας τούς βεβαίωσε.

Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Κωνσταντινίδης

στό βιβλίο του «Ὁ Ἱδρυτής καί Προστάτης

τῆς Κυπριακῆς Ἐκκλησίας, Ἀπόστολος Βαρ

-

νάβας» μέ γλαφυρότητα καί ἀκρίβεια περι

-

γράφει τή συμβολή τοῦ ἐκλεκτοῦ τέκνου τῆς

Κύπρου στήν ἄρση τῶν ἀμφιβολιῶν καί τήν

ἀποδοχή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στήν Πρώ

-

τη Ἐκκλησία: «Τόση δέ ἦτο

ἡ ἐπίδρασίς του ἐπί τῶν Ἀπο

-

στόλων καί γενικῶς τῆς πρώ

-

της Ἐκκλησίας, ὥστε αὐτός

ἐπέδρασε καί ἐγένετο μεσίτης

ὅπως οἱ Ἀπόστολοι δεχθῶσι τόν

Μέγα Παῦλον. Ὁ Παῦλος ἦτο

γνωστός διώκτης τοῦ Χριστια

-

νισμοῦ. Μάλιστα ὁ νεανικός

του ζῆλος καί ἐνθουσιασμός

τόν ὤθησαν, ὥστε νά λάβη ἐπι

-

στολάς ἀπό τούς ἀρχιερεῖς διά

νά πάη εἰς τήν Ἀντιόχειαν καί

νά φέρη δεδεμένους τούς ἐκεῖ

Χριστιανούς, ἵνα τούς βασανί

-

σει. Μά ἐν τῷ μεταξύ μεσολα

-

βεῖ τό ὅραμα τῆς Δαμασκοῦ (40

μ.Χ). Ὁ Κύριος ἐμφανίζεται εἰς

τόν Παῦλον. Ὁ Παῦλος ἀνα

-

γεννᾶται. Ἀπό ἀπηνής διώκτης

γίνεται διαπρύσιος ὀπαδός καί

κήρυξ τοῦ Θείου Ναζωραίου. Μά οἱ Χρι

-

στιανοί τόν θεωροῦν ὡς ἄπιστον καί ἐξωμό

-

την. Δέν εἶχον ἐμπιστοσύνην εἰς τούς λόγους

καί τάς διαθέσεις του. Εἶναι δυνατόν αὐτός

ὁ διώκτης καί φανατικός, ὁ ὁποῖος ἤρχετο

διά νά μᾶς συλλάβη καί νά μᾶς βασανίση νά

συνῆλθεν καί νά ἐπίστευσεν;»

Σ’ αὐτήν ἀκριβῶς τή στιγμή ἐμφανίζεται καί

ἐπεμβαίνει ὁ Βαρνάβας, ὁ ὁποῖος ἐκ μικρᾶς

ἡλικίας ἐγνώριζε τόν Παῦλο. Ὁ γλαφυρός

συγγραφέας συνεχίζει ὑπομνηματίζοντας τήν

τεράστια συμβολή ἑνός ἐκλεκτοῦ τέκνου τῆς

Κύπρου στή θεμελίωση τῆς Ἐκκλησίας καί

στήν ἐνδυνάμωση καί ἐπέκταση τοῦ κηρύγ

-

ματός της: «Μεσιτεύει λοιπόν ὁ Βαρνάβας

μεταξύ Παύλου καί Ἀποστόλων. Ὁ Παῦλος

γίνεται δεκτός. Ἔτσι ὁ Βαρνάβας μέ τήν

ἐνέργειαν του αὐτή προσφέρει ἀνεκτιμήτους

ὑπηρεσίας εἰς τήν Ἐκκλησίαν, δεδομένου ὅτι

ὁ Παῦλος θά καταστῆ ἐν τῷ μέλλοντι ὁ μεγα

-

λύτερος τοῦ Χριστιανισμοῦ κήρυξ καί Ἀπό

-

στολος».

Ὁ Ἀπ. Παῦλος καί ὁ Κύπριος

Ἀπ. Βαρνάβας στόν ἀμπελώνα τοῦ Κυρίου.

Ὅταν μέ τόν καιρό καί τίς συνεχεῖς συνομι

-

λίες καί τούς διαλόγους ἤρθησαν οἱ ὅποιες

ἐπιφυλάξεις, ὁ Σαῦλος(Ἀπόστολος Παῦλος),

ἄρχισε τά συστηματικά κηρύγματα καί τίς

διδακτικές συνομιλίες. Συνομιλοῦσε καί μέ

τούς ἑλληνίζοντες καί τούς ἑλληνόφωνους

Ἰουδαίους. Ἐκεῖνοι ὅμως οἱ τυφλωμένοι καί

θρασεῖς, συμβούλια ἐποιοῦσαν, τρόπον νά

βροῦν διά νά σκοτώσουν τόν νέο εὐρημαθῆ

ἀκόλουθο τοῦ Χριστοῦ. Τό κατάλαβαν οἱ

Χριστιανοί καί ὁ συνετός Ἀπόστολος Βαρ

-

νάβας μερίμνησε μαζί τους νά ἀποσταλεῖ μέ

συνοδεία καί ἀσφάλεια στήν Καισάρεια κατά

πρῶτο καί κατόπιν στήν Ταρσό τήν πατρίδα

του. Καί πάλιν ἡ Κύπρος διά τοῦ ἐκλεκτοῦ

της τέκνου στηρίζει τόν Ἀπόστολο Παῦλο.

Ἦταν ὄντως μεγάλοι οἱ διωγμοί καί οἱ δυσκο

-

λίες πού ὑπέστησαν οἱ Χριστιανοί ἐκείνη τήν

πρωτοχριστιανική περίοδο. Ἔφευγαν τά τέ

-

κνα τοῦ Χριστοῦ μακριά διά νά σωθοῦν καί

ἔφθασαν μέχρι τήν Κύπρο, τήν Ἀντιόχεια καί

τή Φοινίκη. Ἐκεῖ ἐκήρυτταν τόν Χριστό μό

-

νον στούς Ἰουδαίους. Στήν Ἀντιόχεια μερικοί

Κυρηναῖοι καί Κύπριοι ἐκήρυτταν κιόλας τόν

Χριστό ὡς τόν Κύριο καί Σωτήρα ἡμῶν στούς

ἑλληνόφωνους Ἰουδαίους.

Σ’ αὐτή τήν περιπέτεια, πού ἔφυγαν ἀπό τά

Ἱεροσόλυμα καί ἦρθαν πολλοί Χριστιανοί

στήν Ἀντιόχεια νά ἀποφύγουν τίς κακίες τῶν

φανατικῶν Ἰουδαίων, ὁ Κύριος ἦταν μαζί

τους. Ἦταν πολλοί οἱ κάτοικοι τῆς Ἀντιό

-

χειας, πού ἔχοντας ἀγαθή τήν καρδία δέχτη

-

καν τόν Ἰησοῦ γιά Κύριο καί Θεό τους, στή

-

ριγμα πολυαγαπημένο. Ἐπίστευσαν μέ ὅλη

τους τήν ψυχή καί τήν ὕπαρξη. Ὅλες αὐτές

τίς ὁδοιπορίες καί τά ταξίδια σωτηρίας τῶν

Χριστιανῶν στήν Ἀντιόχεια, τή Σαλαμίνα τῆς

Κύπρου καί τῆς Φοινίκης, τά μάθαιναν στήν

Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων. Ἔτσι ἀποφάσι

-

σαν νά ἀποστείλουν ἐκεῖ τόν Υἱόν τῆς Παρα

-

κλήσεως, τόν Ἀπόστολο Βαρνάβα.

Ὤ πόσον ὄμορφα περιγράφει αὐτή τήν ἀπο

-

στολή τό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστό

-

λων: «ἠκούσθη δέ ὁ λόγος εἰς τά ὦτα τῆς

ἐκκλησίας τῆς ἐν Ἱεροσολύμοις περί αὐτῶν,

καί ἐξαπέστειλαν Βαρνάβαν διελθεῖν ἕως

Ἀντιοχείας ὅς παραγενόμενος καί ἰδών τήν

χάριν τοῦ Θεοῦ ἐχάρη, καί παρεκάλει πάντας

τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ Κυ

-

ρίῳ». Κατόπιν ὁ δίκαιος, ὁ ἀγαθός ἄνθρωπος

καί πλήρης Πνεύματος Ἁγίου καί πίστεως

Βαρνάβας περπάτησε μέχρι τήν Ταρσό γιά νά

συναντήσει τόν Σαῦλο. Ἀφοῦ τόν συνάντησε

μᾶλλον στήν πατρική του οἰκία τόν ἔπεισε νά

μεταβοῦν στήν ἀκμάζουσα χριστιανική Ἀντι

-

όχεια. Ἐκεῖ μετεῖχαν μέ ἀγάπη καί χαρά πολ

-

λή γιά ἕνα ἔτος σ’ ὅλα τά ἔργα καί τίς συνά

-

ξεις τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας καί δίδαξαν μέ

τό χάρισμα τοῦ λόγου καί πολλοί Ἀντιοχεῖς

ἐπίστευσαν στόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό.

Στήν Ἀντιόχεια γνώρισε ὁ Ἀπόστολος

Παῦλος καί τούς ζηλωτές Κυπρίους κήρυ

-

κες, τούς Χριστιανούς πού μετοικοῦντες ἀπό

τά Ἱεροσόλυμα δέν ξέχασαν τόν Χριστό, τήν

Ἐκκλησία καί τή διδασκαλία Του. Ἐδῶ στήν

Ἀντιόχεια κατά τήν περίοδο πού δίδασκε ὁ

Βαρνάβας καί ὁ Παῦλος ὀνομάστηκαν οἱ τοῦ

Κυρίου μαθητές καί ἀκόλουθοι, χριστιανοί.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος προτοῦ ἀκό

-

μη ἀκολουθήσει τόν θαλάσσιο δρόμο πού θά

τόν ὁδηγοῦσε στήν Κύπρο καί τήν ἵδρυση

τῆς Ἐκκλησίας τοῦ νησιοῦ εἶχε ἤδη γνωρίσει

τό ἦθος, τήν ἀρετή τήν παράκληση στόν βίο

ἐκλεκτῶν Κυπρίων χριστιανῶν. Πρῶτος τῶν

Κυπρίων ἀδελφῶν πού γνώρισε στό πρόσω

-

πό του τήν ἀγαπητική καρδία τῶν ἀνθρώπων

τοῦ νησιοῦ, ὁ Ἀπόστολος Βαρνάβας, ὁ ἐκλε

-

κτότερος καί συνετότερος τῶν Κυπρίων.

Αὐτή ἦταν μία ἀπό τίς ὄψεις τοῦ μεγάλου

θέματος τῆς συναντήσεως τοῦ Ἀποστόλου

Παύλου μέ τήν Κύπρο καί τούς ἀνθρώπους

της στό διάβα τῆς ἱστορίας.