ΚΥΠΡΟΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Τ

όσο κατά τη συγκέντρωση του

ερευνητικού υλικού, όσο και κατά

τη μελέτη κ

αι παρουσίασή του,

σημειώναμε μια σειρά από εν-

διαφέρουσες γραμμές, που γκρεμίζουν μυ-

στικά τα κείμενα των δημοσιογράφων. Για

παράδειγμα, δεν διενεργείς ιστορική έρευνα

για την Κύπρο των ετών από το 1964 μέχρι

το 1974 χωρίς παράλληλη ή συγκριτική

ανάγνωση με το απόρρητο Βρεττανικό

έγραφο - ντιρεκτίβα «The Future of Cyprus»

(1964). Υπογραμμίσαμε, επίσης, την επί-

δραση που ασκεί η επαγγελματική σχέση

του δημοσιογράφου και του φωτογράφου-

ρεπόρτερ με το έντυπο ή το πρακτορείο.

Διαφορετικά γράφει ο δημοσιογράφος και

πολύ διαφορετικά φωτογραφίζει ο φωτο-

ρεπόρτερ, αν είναι μόνιμος υπάλληλος. Οι

έκτακτες εργοδοτήσεις οδηγούν συνήθως

σε κείμενα περισσότερο απελευθερωμένα

από την εκδοχή των μεγάλων δυνάμεων,

και σχεδόν πάντα σε πολύ πιο ενδιαφέρουσες

φωτογραφικές καλύψεις

των γεγονότων.

Η όλη προσπάθεια δεν είναι πάντα πλήρης

και σε οριστική μορφή. Καταγράφεις και

παρουσιάζεις ένα αφιέρωμα, ενώ ταυτό-

χρονα η έρευνα προχωρεί. Σε κατοπινό

στάδιο, αφού δημοσιευτεί το αφιέρωμα,

συναντάς μια νέα αρχειακή πληροφορία.

Για παράδειγμα, μετά την παρουσίαση του

τεύχους 371 (αφιέρωμα στο Μιχάλη Κα-

ραολή) του περιοδικού Paris Match ανα-

καλύψαμε σε αρχείο στις ΗΠΑ, δυο απόρ-

ρητες αναφορές σε Μυστικές Υπηρεσίες

για την επαναστατημένη Κύπρο από δη-

μοσιογράφο-ανταποκριτή στη δίκη του

Καραολή.

Οι κακουχίες και η κακοπάθεια ο εσταυ-

ρωμένος και αλυσοδεμένος βίος ενός ευ-

σεβούς και φιλόκαλου λαού περιπατεί σε

όλα σχεδόν τα αφιερώματα.

Παντού η φτώχεια, ο πόνος, οι πάμπολλες

δυσκολίες, τα καταπιεστικά μέτρα, η οι-

κονομική εκμετάλλευση, όλα τα μαρτύρια

της αποικιοκρατίας και των πρώτων με-

ταανεξαρτησιακών χρόνων.

Η φωτογράφιση, κάποιες φορές, είναι τόσο

αληθής και αποκαλυπτική που προάγει

πόνο, συγκίνηση και δάκρυα.

Παρόλες τις θλίψεις και τα βάσανα στα

κείμενα, στις φωτογραφίες των αφιερω-

μάτων, είναι εμφανής η αρετή του Ελλη-

νικού λαού της Κύπρου. Βλέμματα καθάρια,

οφθαλμοί υπομονής, όραση φωτός. Αυτή

η αλήθεια στα βλέμματα ήταν από τις

πρώτες μου ερευνητικές παρατηρήσεις,

όταν άρχισα να μελετώ αφιερώματα στην

Κύπρο, από το Φθινόπωρο του 1984. Πλή-

θος τέτοιων φωτεινών προσώπων που πα-

ραπέμπουν σε μια άλλη βιοτή, ανακάλυψα

κατόπιν στις φωτογραφίσεις των κρατη-

τηρίων και των Κεντρικών Φυλακών και

στα μεταπολεμικά αφιερώματα του 1946.

Πριν τρία περίπου χρόνια, στις φιλόξενες

σελίδες της εφημερίδας Επικαιρότητες,

και κατόπιν σε άλλες δημοσιογραφικές

φιλόξενες στέγες, άρχισα να μοιράζομαι

μαζί σας τους καρπούς μιας επίπονης με-

λέτης δεκαετιών.

Η γνωσιολογική θωράκιση αυτής της ερ-

γασίας στηρίχτηκε στη συνάφεια και τους

διαλόγους με τον πατέρα μου, Νεόφυτο

Πεγειώτη, βαθύ μελετητή της Ιστορίας του

εικοστού αιώνα της Κύπρου, που μερίμνησε

να με μυήσει στη μελέτη της Ιστορίας και

την αναζήτηση του Ελληνικού και Χρι-

στιανικού βίου, από τα παιδικά μου χρόνια.

Στην ιερή του μνήμη αφιερώνω αυτό το

ταπεινό κείμενο-απολογισμό, καθώς και

ολόκληρη την ερευνητική αυτή εργασί